تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی مناطق 9گانه شهر شیراز با استفاده از روش مقایسه ای و مدل LQi در محیط GIS

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید باهنرکرمان

2 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجوی کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی شهری علوم و تحقیقات سیرجان

چکیده

"برنامه ریزی کاربری اراضی" در واقع مجموعه فعالیت ­هایی است که محیط انسانی را مطابق خواسته ­ها و نیازهای جامعه شهری سامان می ­بخشد و این مقوله هسته اصلی برنامه­ ریزی شهری را تشکیل می­ دهد. دسترسی عادلانه به کاربری‌های شهری و استفاده بهینه از آنها، یکی از مولفه­ های اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. پژوهش صورت گرفته، با روش تحلیلی- مقایسه­ ای بر پایه روش تجربی انجام شده است که هدف از انجام آن شناخت وضعیت کاربری اراضی مناطق 9 گانه شهر شیراز با رویکردی جغرافیایی و بهره­گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. به منظور ارزیابی کاربری‌ها، از یک سو با استفاده ازروش­های مقایسه­ ای، میزان کاربری­ های شهری مناطق 9­گانه شهر شیراز با کل شهر شیراز، ایران و دنیا مقایسه شده و از سوی دیگر با استفاده از مدل ضریب مکانی LQi به تفاوت‌های مکانی کاربری‌ها در سطح شهر شیراز پرداخته شده و وزن هر کاربری در سطح مناطق شهر شیراز مورد ارزیابی قرار گرفته است. درنهایت نیز تحلیل‌های به دست آمده را به محیط صفحه گسترده و تحلیل های آماری برده تا مورد کنکاش قرار گیرند. از یافته­های این تحقیق به دست آمده نشان می‌دهد که: توزیع کاربری‌ها در شهر شیراز، با استانداردهای رایج کشور و جهان مغایرت دارد. همچنین، در شیراز، توزیع کاربری‌ها در مناطق مختلف شهر با مسئله عدم تعادل روبروست که در این میان، کاربری‌های فرهنگی- مذهبی، حمل و نقل، آموزشی، تاسیسات شهری و جهانگردی، نسبت به سایر کاربری‌ها تعادل فضایی نامناسب­ تری دارند.

کلیدواژه‌ها


پورمحمدی، محمدرضا، (1382). برنامهریزی کاربری اراضی شهری. چاپ دوم، تهران: انتشارات گیتی شناسی.
حبیبی، حسن و مسائلی، صدیقه. (1378). سرانه‌های فضاهای شهری. تهران: سازمان ملی زمین و مسکن.
حسینی، علیرضا. (1371). مجموعه مقالات انسانی و اجتماعی: استانداردهای حداقل سرانه کاربری اراضی در طراحی‌های شهری. شیراز: سازمان برنامه و بودجه.
سیف الدینی، فرانک. (1385). مبانی برنامهریزی شهری. تهران: انتشارات آبیژ، تهران.
عبدالهی، علی اصغر. (1388). بررسی و ارزیابی کاربری اراضی مناطق چهاردهگانه شهر اصفهان با استفاده ازروش مقایسهای و مدل LQi در محیط GIS. به راهنمایی اصغر ضرابی، پایان نامه دکتری، دانشگاه اصفهان.
مهدی‌زاده، جواد. (1379). برنامه‌ریزی کاربری زمین، تحول در دیدگاه‌ها و روش‌ها. فصلنامه مدیریت شهری، شماره 4: 70.
مهندسین مشاور شهر و خانه. (1389). آمار کاربری‌های مناطق 9گانه شهر شیراز(در قالب نقشه‌های GIS مناطق).
Drabkin, Haim Drain, (1986). Land policy and urban Growth. Oxford: Pergamon press, Ltd, page1986.