ارزیابی عملکرد هیئت‌مدیره سازمان‌های وابسته به شهرداری شیراز

نویسندگان

1 استادیار بخش مدیریت دانشگاه شیراز و معاون برنامه‌ریزی شهرداری شیراز

2 دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه شیراز

چکیده

هیئت‌مدیره‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی حاکمیت شرکتی در سازمان‌های عمومی، نقش مهمی در موفقیت سازمان دارند. با این همه، معمولا به ارزیابی عملکرد و توانمندسازی هیئت‌مدیره کمتر توجه می‌شود. این مطالعه برای ارزیابی و تعیین نقاط قابل بهبود در توانمندسازی هیئت‌مدیره سازمان‌های وابسته به شهرداری شیراز تعریف و اجرا شده‌است. ابزار اصلی در این مطالعه پرسش‌نامه‌ای است که با ادغام دستورالعمل ارزیابی هیئت‌مدیره سازمان‌های غیرانتفاعی دانشگاه دالهاوسی و اساس‌نامه سازمان‌های وابسته به شهرداری شیراز در 6 بخش و 65 موضوع تهیه شده و تعداد 37 پرسش‌نامه توسط اعضای هیئت‌مدیره سازمان‌ها تکمیل شده‌است. روایی این پرسش‌نامه به صورت ظاهری و پایایی آن در سطح 6/95 درصد آلفای کرونباخ تایید شده‌است. جهت تعیین اعتبار نتایج، تعداد 264 صورت‌جلسه هیئت‌مدیره 15 سازمان بررسی و نتایج مقایسه شده‌است. جامعه آماری اعضای هیئت‌مدیره بوده و به دلیل کم‌بودن تعداد اعضای جامعه، مطالعه در سطح جامعه انجام شده‌است. بر اساس نتایج پرسش‌نامه‌ها به نظر می‌رسد برای بهبود عملکرد اعضای هیئت‌مدیره در سازمان‌های وابسته به شهرداری شیراز، اجرای برنامه مشخص آموزش اعضای هیئت‌مدیره توسط شهرداری، ارائه برنامه جامع ارزیابی عملکرد مدیرعامل توسط هیئت‌مدیره، برنامه‌ریزی به منظور تشکیل جلسات منظم شورای سازمان و هیئت‌مدیره، تعیین و یا اصلاح حدود، اختیارات و وظایف هیئت‌مدیره و مدیرعامل در تعیین مدیران ستادی سازمان‌ها و تعیین اختیارات و وظایف این مدیران و تعریف فرآیند ارزیابی و ابلاغ شاخص‌های عملکردی مشخص و شفاف برای مدیران ستادی سازمان‌های وابسته به شهرداری توسط هیئت‌مدیره در اولویت می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


اساس نامه سازمان‌های شهرداری شیراز (1391)، ماده 12، بندهای 1، 2، 4، 5 و 6، 7، 10، 11، 14 و 16 ماده 13، تبصره 4 ماده 16، بندهای 1، 3، 4، 6، 7، 10، 13 و 14 ماده 19، بند 1 تبصره ماده 22، بندهای 1، 2، 3، 14 و 15 ماده 23، شهرداری شیراز. اساس نامه هیئت مدیره سازمان‌های شهرداری شیراز.
 غفاری، عباس (1389). حاکمیت شرکتی و نقش‌های نوین هیئت مدیره. هشتمین کنفرانس بین المللی مدیریت، تهران.
 کبیرزاده، مسعود (1387). سازه‌های موثر در تعیین پاداش هیئت مدیره (یک بررسی تجربی در بورس اوراق بهادار تهران). پیک نور- علوم انسانی، شماره 6 (1 (مدیریت 2))، 127-145.
طالب‌نیا، قدرت الله؛ تفتیان، اکرم (1388). بررسی رابطه بین سرمایه‌گذاران نهادی و هیئت مدیره با مدیریت سود. پژوهش‌های مدیریت، شماره 83، 21-33.
ستایش، محمدحسین؛ کاظم نژاد، مصطفی (1389). بررسی تاثیر ساختار مالکیت و ترکیب هیئت مدیره بر سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، سال اول، شماره 1، 51-29.‌
سلیمی، مجید؛ شهباز مرادی، سعید؛ بامداد صوفی، جهانیار (1387). طراحی و ساخت مقیاس مجموع نمرات لیکرت با رویکرد پژوهشی در مدیریت. مجله دانش مدیریت، شماره 80.
نیک بخت، محمدرضا؛ سیدی، سیدعزیز؛‌هاشم الحسینی، روزبه (1389). بررسی تاثیر ویژگی‌های هیئت مدیره بر عملکرد شرکت. مجله پیشرفت‌های حسابداری دانشگاه شیراز، دوره دوم، شماره اول، پیاپی 3/58، 251-270.
 رزمیان فیض‌آبادی، علیرضا؛ هشی، عباس (1392). تاثیر ترکیب هیئت مدیره بر محتوای اطلاعاتی و کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، سال چهارم، ش 13، 127-105.
حاجیها، زهره؛ اخلاقی، حسنعلی (1392). بررسی تاثیر ویژگی‌های هیئت مدیره بر ساختار سر رسید بدهی شرکت. حسابداری مدیریت، سال ششم، شماره هفدهم، 59-74.
 نمازی، محمد؛ منفردمهارلویی، محمد (1390). بررسی تاثیر حدود عملیات شرکت بر ساختار هیئت مدیره (مورد مطالعه: شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران). مجله دانش حسابداری، سال دوم، شماره 7، 25-7.
 احمدپور، احمد؛ ملکیان، اسفندیار؛ زارع بهنمیری، محمدجواد؛ نادی، زینب (1391). بررسی نقش ساختار هیئت مدیره بر سرمایه فکری شرکت‌ها با رویکرد فازی، مطالعه موردی شرکت‌های داروسازی بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، بهار، 3(8)، 73-93.
 نمازی، محمد؛ ابراهیمی، شهلا (1392). بررسی تاثیر ساختار مالکیت و ترکیب هیئت مدیره بر کارآیی فنی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، سال چهارم، 12، 57-35.
 ولی پور،‌ هاشم؛ زارع، لادن؛ خرم، اسماعیل (1392). نقش تعدیل کنندگی اندازه هیئت مدیره در رابطه بین ساختار مالکیت و ارزش شرکت. حسابداری مدیریت، 6(16)، 74-61.
 جلیلی، آرزو؛ مشیری، اسماعیل (1387)، دیدگاه‌های سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در خصوص اثربخشی هیئت مدیره و آثار آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری آنها. فصل نامه علوم مدیریت ایران، 3(10)، 105-87.
 لگزیان، محمد؛ نجفی‌سیاهرودی، مهدی؛ علوی، سیدمسلم (1388). بررسی عوامل اثرگذار بر کاربست فن‌آوری‌های اطلاعاتی توسط هیئت مدیره‌ها و تاثیر آن بر عملکرد آنان. دانش و توسعه، 16(27)، 120-144.
Broadbent, E. (1999a). Building on Strength: Improving Governance and Accountability in Canada’s Voluntary Sector. Panel on Accountability and Governance in the Voluntary Sector, Voluntary Sector Initiative, (Available at: http://www.ecgi.org /codes/documents/broadbent_report_1999_en.pdf).
MacNaughton, J. A. (2001). Reaching For Excellence-Governance and Performance Reporting at the Princess Margaret Hospital Foundation. Margaret Hospital Foundation and Canadian Comprehensive Auditing Foundation (CCAF), Joint Research Initiative, (Available at: http://www.pmhf-uhn.ca/pdfs/ pmhf_report.pdf).
Murray, V. (2005). Prescriptive and Research-Based Approaches to Non-Profit Boards: Linking Parallel Universes. BOARDS and BEYOND: Understanding the Changing Realities of Nonprofit Organization Governance conference, March 31- April 1, Kansas City, Missouri, U.S.A.
Plamondon, R., Zussman, D., Neville, W. (2002). Ten Steps to a Governance Checkup for Boards of Crown Corporations and Government Agencies. Public Policy Forum, Ottawa, (Available at http://www.ppforum.ca/sites/default/files/governance_ checkup.pdf).
Bugg, G., Dallhoff, S. (2006). National Study of Board Governance Practices in the Non-Profit and Voluntary Sector in Canada. Strategic Leverage Partners Inc., (Available at http://www.efls.ca/webresources/National_Study_of_board_governance_practices.pdf).
.Cooper, R. E., Hargett, T., Lavine, L. (2010). What Every Board Member and Officer Should Know A Guidebook for Tennessee Nonprofits. Center for Nonprofit Management and Secretary of State, Tennessee, USA.
Leblanc, R., Lindsay, H. (2010). 20 Questions Directors of Not-Profit Organizations Should Aks about Board Recruitment, Development and Assessment. Canadian Institute of Chartered Accountants, Canada.
Dalhousie University (2005). Board Self-Evaluation Questionnaire A Tool for Improving Governance Practice For Voluntary and Community Organizations Guidelines. Non-Profit Sector Leadership Program, College of Counting Education, Ver. II, Canada, (Available at http://www.tctontario.ca/user_files/File/ BoardSelf-EvaluationQuestionnaire.pdf).
Perrenod, M. (1999). Evaluating Your Executive Director, A guide for Boards of Nonprofit Community Development Organization. The Enterprise Foundation, Inc. , Columbia, USA, (Available at http://www.wwcc.edu/CMS/fileadmin/PDF/Learning_Center/ED_Review.pdf).