شاخص‌های سلامت و بیماری سازمانی (با بررسی اجمالی شهرداری شیراز)

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روان شناسی صنعتی و سازمانی

2 رئیس گروه تشکیلات شهرداری شیراز

3 کارشناس تشکیلات شهرداری شیراز

4 کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی

5 رئیس اداره‌ی ارتباطات بین‌الملل شهرداری شیراز

6 دانشجوی کارشناسی ارشد عمران و محیط منابع آب دانشگاه آزاد واحد مرودشت

7 رئیس اداره رفاه کارکنان شهرداری شیراز

چکیده

سلامت سازمانی به‌عنوان معیاری برای تعیین اثربخشی سازمان به کار می‌رود. هر سازمانی برای اینکه اثربخش باشد قبل از هر چیز بایستی بتواند ضمن انطباق و سازش با محیط متغیر، در مقابله با هر مشکلی بهترین منابع خود را به کار گرفته و با نیروهای تهدیدکننده‌ی خارجی به‌طور موفقیت‌آمیزی برخورد کرده و نیروی آن‌ها را در جهت هدف اصلی سازمان هدایت کند و به تعبیری دیگر از سلامتی سازمانی برخوردار باشد. بنابراین هر سازمان برای ادامه‌ی حیات خود (تأمین سلامتی و اثربخشی) ضروری است که علائم بیماری سازمان را شناخته و با آگاهی و برنامه‌ریزی از ابتلا به این علائم جلوگیری کند و یا در صورت ابتلا به ناخوشی، به علائم مربوط فائق آید. این تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی میدانی (مشاهده و مصاحبه) از نوع تحقیق توسعه‌ای است و روش بررسی آن استدلالی و تحلیلی است. طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شد که در یک سازمان بیمار اعضای سازمان نقش کمتری در مشارکت و تصمیمات دارند و همکاری و ارتباط سازنده در بین همکاران جای خود را به رقابت، تعارض و بی‌اعتمادی داده است و احساس عدم امنیت و فرسودگی منجر به روحیه‌ی پایین کارکنان شده است. همچنین در شهرداری شیراز نشانه‌هایی از عدم سلامت وجود دارد ازجمله تمرکزگرایی و عدم تفویض اختیار مناسب، دیوان‌سالاری و نظام‌های بروکراسی اداری، عدم وجود طرح ارتقا و شایسته‌سالاری، مقاومت در مقابل تغییر، عدم‌کفایت خلاقیت و نوآوری در انجام امور، عدم انتصابات بر اساس شایستگی (شرایط احراز). آنچه رهبر (مدیر) سازمان باید در این سازمان‌ها انجام دهد این است که زمینه‌ی مشارکت بیشتر افراد را فراهم سازد و فضایی تیمی و همکاری برای انجام امور و نیز حل مشکلات ایجاد کند؛ همچنین زمینه‌ی رشد، توانمندسازی و پیشرفت شغلی کارکنان را فراهم ساخته، روابط خوب و مناسب بین همکاران را تشویق کند و جوی از خلاقیت، احساس امنیت و روحیه‌ی بالا در سازمان ایجاد کند؛ همچنین منابع لازم برای عملکرد هرچه مؤثرتر سازمان و اعضای آن را فراهم آورده و سازگاری و تعامل خوبی با محیط و عوامل آن ایجاد کند.

کلیدواژه‌ها


آهنچیان، محمدرضا و منیدری، رمضانعلی (1383). رابطه‌ی مهارت‌های ارتباطی مدیران با سلامت سازمانی. پژوهش‌نامه‌ی علوم انسانی و اجتماعی، شماره‌ی دوازدهم.
اکبری، مرتضی؛ شکیبا، حجت؛ ضیایی، محمدصادق؛ مرزبان، شیرمراد و رازی، سمیرا (1392). بررسی رابطه‌ی سلامت سازمانی با کارآفرینی سازمانی (موردمطالعه: دانشگاه تهران). مجله‌ی مدیریت دولتی، دوره‌ی 5-شماره‌ی 13.
امیریان‌زاده، مژگان و محمدپور، حسین (1395). رابطه‌ی اخلاق حرفه‌ای و سلامت سازمانی با اثربخشی کارکنان اداره‌ی کل آموزش‌وپرورش فارس. فصل‌نامه‌ی مدیریت آموزشی، دوره‌ی 11 شماره‌ی 3.
جاهد، حسین‌علی (1384). سلامت سازمانی. مجله‌ی تدبیر، شماره‌ی 159.
زکی، محمدعلی (1380). بررسی سلامت سازمانی مدارس شهرضا. فصل‌نامه‌ی مصباح، شماره‌ی 38.
شریعتمداری، مهدی (1388). بررسی رابطه‌ی بین سلامت سازمانی با اثربخشی مدیران مدارس مدیریت آموزش‌وپرورش شهر تهران. فصل‌نامه‌ی علوم تربیتی، شماره‌ی 6.
عباس‌پور، راضیه (1390). پیش‌بینی سلامت سازمانی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانی مدیران. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
کوهی، کمال (1395). بررسی تأثیر سلامت سازمانی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی (موردمطالعه: کارکنان دانشگاه تبریز(. فصل‌نامه‌ی توسعه‌ی اجتماعی، دوره‌ی 10 شماره‌ی 4.
لطیفی، فریبا و کیانی، غلامرضا (1378). شاخص‌های سلامت سازمانی در قرن 21. مجله‌ی تدبیر، شماره‌ی 100.
کارگر شورکی، محمد (1388). جراحی سازمانی. مجله‌ی میثاق مدیران.
ناصری، اصغر (1382). . پژوهشکده‌ی توسعه‌ی تکنولوژی وابسته به جهاد دانشگاهی.
 
Fordyce, J.K and Weil, R. (1971). Managing with People, Reading, MA.: Addison-Wesley, 1971. PP: 11-12
Gibbons A. (2004). 50 signs of an unhealthy organization, Training and Development, Dec2004
Lynden, Julie & Klingle, William. (2000). Supervising organizational Health, Supervision Journal, PP:3-5.
Parsch, Janet H. and Baughman, M. Sue (2010).Towards Healthy Organizations: The Use of Organization Development in Academic Libraries, the Journal of Academic Librarianship, Vol 36, PP:3–19.
Thibodeaux, M.S. and Favilla, (2014). Organizational effectiveness and commitment rough strategic management, Industrial Management & Data Systems, Vol. 96, P:21.