بررسی رابطه بین سلامت سازمانی و عدالت سازمانی و تاثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی(مورد مطالعه مناطق شهرداری شیراز)

نویسنده

دانشجوی دکترای مدیریت منابع انسانی، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین سلامت و عدالت سازمانی و تاثیر آن بر رفتار شهروندی سازمانی در شهرداری شیراز می باشد. بدین منظور از ابزار پرسش نامه که ترکیبی از سه پرسش نامه استاندارد: سلامت سازمانی لایدن و کلینگل با معیارهای (ارتباطات، مشارکت و درگیری، وفاداری و تعهد، روحیه، رتبه نهادی، اخلاق، تشخیص عملکرد، انسجام هدف، رهبری، توسعه، بکارگیری منابع)، سنجش عدالت سازمانی نیهوف و مورمن با ابعاد (عدالت توزیعی،عدالت رویه ای، عدالت مراوده ­ای) و ارزیابی میزان رفتار شهروندی افراد اورگان وکانوسکی (OCB) با ابعاد (نوع دوستی، وجدان، جوانمردی، رفتار مدنی، ادب و ملاحظه) استفاده گردید. با توجه به اینکه جامعه مورد مطالعه مناطق شهرداری شیراز بود لذا یکی از مناطق به روش نمونه ­گیری خوشه ­ای تصادفی انتخاب و تعداد 111 عدد پرسش­نامه بین کارکنان آن توزیع شد. سپس با استفاده از نرم­ افزار spss و ضریب همبستگی پیرسون داده­ ها مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق بدین شرح است که سلامت سازمانی و عدالت سازمانی با هم رابطه مثبت دارند، سلامت و عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی اثر دارد، و در ارزیابی زیر معیارهای رفتار شهروندی ، به این نتایج منجر شد که سلامت سازمانی بر مولفه­ های وجدان و جوانمردی اثر ندارد، و برمولفه ­های نوع دوستی، رفتار مدنی و ادب رفتار شهروندی اثر مثبت دارد. همچنین در این تحقیق عدالت سازمانی بر مولفه ­های وجدان و رفتار مدنی اثر ندارد، و برمولفه­ های نوع دوستی، جوانمردی و ادب رفتار شهروندی اثر مثبت دارد.

کلیدواژه‌ها


نعامی، عبدالزهرا و حسین شکرکن، (1383). بررسی روابط ساده و چندگانة عدالت سازمانی با خشنودی شغلی در کارکنان یک شرکت صنعتی، مجلة دانشکدة علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دورة سوم، سال یازدهم، شماره 1.
غفوری ورنوسفادرانی، محمدرضا، گل پرور، محسن، (1388). بررسی رابطه مولفه‌های عدالت سازمانی با تعهد سازمانی در کارکنان شهرداری شهر اصفهان، نشریه مطالعات روان شناختی، دورة 5، شماره 4.
حقیقی، محمدعلی، احمدی، ایمان، رامین مهر، حمید، (1388)، بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر عملکرد کارکنان، مدیریتفرهنگسازمانی، سال هفتم، شماره بیستم، 7-101.
رضاییان، علی، (1384). انتظارعدالتوعدالتدرسازمان، انتشارات سمت.
رامین مهر، حمید، طبرسا، غلام­علی، (1389). ارائه مدل رفتار شهروندی سازمانی،چشم اندازمدیریت دولتی، شماره 3.
شیخی، محمد حسین، (1390)، عوامل مؤثر بر سلامت نظام اداری و رشد ارزش‌های اخلاقی در آن،سال اول، شماره دوم، صفحه 99 ـ 126.
قهرمانی، محمد، ابوالقاسمی، محمود، عارفی، محبوبه، خاتمی، میرحمید، (1391)، ارزیابی سلامت سازمانی دانشکده‌های دانشگاه شهید بهشتی، فصلنامهمشاورهشغلیوسازمانی، دوره چهارم، شماره 10، صفحات 13-30.
سید جوادین، سید رضا، علوی، آزاده، انصاری، شهناز، (1389). دیدگاه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی درباره میزان استقرار شاخص‌های سلامت سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، فصلنامهمدیریتسلامت، شماره 13.
فانی، علی اصغر، دانایی­ فرد، حسن، زکیانی، شعله، (1390)، بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی و عدالت سازمانی: تبیین نقش شخصیت سالم سازمانی، پژوهش‌هایمدیریتدرایران ، دوره 17، شماره 1.
آخوندی، فاطمه، ودادی، احمد، (1389)، بررسی رابطه میان عدالت سازمانی و سلامت اداری در گمرک جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مدیریت دولتی، سال اول، پیش شماره دوم.
پور عزت، علی اصغر، قلی پور، آرین، (1388)، بررسی موانع ساختاری تحقق عدالت در سازمان، برداشت دوم، شماره 8.
پور سلطانی زرندی، حسین، امیرجی نقندر، رامین، (1392)، ارتباط تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهر مشهد در سال 1390، نشریه مدیریت ورزشی، شماره 16.
قاسمی، ساسان، صمیمی، علی، (1392)، نقش رفتار شهروندی سازمانی در سازمان چیست؟، روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3079.
Liu yufan. (2005). Investigating turnover intention among emergency communication specialists, thesis of phd, university of south florida, http://scholarcommons .usf.edu/etd/744.
Byrne, Z. S., & Cropanzano, R. (2001). The History Of Organizational Justice: The Founders Speak. In Cropanzano (Ed.) Justice in the Workplace: From Theory to Practice, pp.3-26, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Colquitt, J. A., Noe, R. A., & Jackson, C. L. (2002). Justice in teams: antecedents and consequences of procedural justice climate. Personnel Psychology, 55(1), 83-109.
Cropanzano, R., & Folger, R. (1991). Procedural Justice and Work Motivation. In R. M. Steers, L. W. Porter (Eds.). Motivation and Work Behavior (5th Ed.), 131-143. NY: McGraw -Hill.
Cropanzano, R, & Greenberg, J. (1997). Progress in Organizational Justice: Tunneling Through the Maze. In I. T. Robertson, & C. L. Cooper (Eds.), International Review Of Industrial and Organizational Psychology, 12, 317-372, NY: Wiley.
Greenberg, J. (1987). A Taxonomy of Organizational Justise theory.Academy of management Review, 12(1), 9-22.
Greenberg, J., & Baron, R. A. (2000). Behavior in organizations. prentice-Hall, Inc.
Eslami, Hasan. & Sayar, Abolghasem. (2007). Organizational Citizenship behavior. Tadbir Journal, 18, 187.
William E. Klingele & Julie A. Lyden (2001): Organizational health and teacher education, The Teacher Educator, 37: 2, 100-116
Organ, D. W., (1997), "Organizational Citizenship Behavior: Its Construct Clean-Up Time". Human Performance, (10), 85-97.
Organ, D. W., (1988), "Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome". Lexington, MA: Lexington Books.