امکان‌سنجی پیاده‌سازی بودجه‌ریزی عملیاتی بر اساس مدل "شه": مطالعه موردی شهرداری شیراز

نویسندگان

1 استادیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

2 کارشـناس بـرنامه ریزی شـهری، مدیر بـرنامه ریزی و بودجه، معاونت برنامه ریزی شهرداری شیراز

3 کارشناسی ارشد حسابداری، رئیس گروه بودجه، معاونت برنامه ریزی شهرداری شیراز

چکیده

تحقیق حاضر به ارزیابی امکان­ پیاده­ سازی بودجه ­ریزی عملیاتی در شهرداری شیراز می­ پردازد. بر همین اساس، جهت امکان­ سنجی اجرای بودجه­ ریزی عملیاتی، پرسش‌ نامه­ ای تهیه و مدلی جهت امکان­ سنجی اجرای بودجه عملیاتی ارائه گردیده است. نتایج تحقیق بر اساس مدل شه، از نظر آزمون شوندگان در ارتباط با وجود سه بعد توانایی، یعنی توانایی ارزیابی عملکرد، توانایی انسانی و توانایی فنی، منفی بوده و توانایی لازم جهت اجرای بودجه ­ریزی عملیاتی وجود ندارد و از نظر افراد مذکور، در ارتباط با سه بعد اختیار یعنی اختیار قانونی، رویه­ ای و سازمانی، اختیارات مناسبی در شهرداری شیراز وجود دارد. همچنین در ارتباط با دو بعد پذیرش سیاسی و پذیرش مدیریتی، شرایط مناسبی وجود داشته، اما در بعد دیگر پذیرش یعنی پذیرش انگیزشی، انگیزه مناسب جهت پیاده­سازی وجود ندارد. همچنین، نتایج نشان می­ دهد که پیاده­ سازی بودجه­ ریزی عملیاتی موجب صرفه اقتصادی در شهرداری شیراز می­ شود. در انتها، در ارتباط با مقایسه دیدگاه­های گروه­های مختلف نتایج نشان می ­دهد که به جز در دومتغیر توانایی فنی و اختیار قانونی، بین دیدگاه­های گروه­ها و رده ­های مختلف کارکنان، تفاوت معناداری وجود ندارد، به عبارت دیگر در ارتباط با وجود یا عدم وجود زیر ساخت­ های لازم جهت پیاده­سازی و بودجه ­ریزی عملیاتی به جز دو  متغیر ذکر شده اتفاق نظر نسبی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


 ابراهیمی نژاد، مهدی، فرج­وند، اسفندیار. (1386)، بودجه از تنظیم تا کنترل، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها، انتشارات سمت
 اسعدی، محمود، ابراهیمی، محسن، باباشاهی، جبار، (1387)، "شناسایی موانع استقرار نظام بودجه­ ریزی در گمرک جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل شه"، تهران، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی بودجه­ ریزی عملیاتی،180-202.
 پورزمانی، زهرا، نادری، بابک، (1391)، "بررسی موانع استقرار بودجه عملیاتی در سازمان­های مناطق آزاد تجاری-صنعتی ایران"، فصل­نامه حسابداری سلامت، شماره یکم، 1-16
 حسن­ آبادی، محمد، نجار صراف، علیرضا، (1389)، کاربرد اطلاعات عملکردی در نظام بودجه­ ریزی، تهران، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
 دستورالعمل تنظیم بودجه­ عملیاتی، (1389)، شهرداری ­های منتخب، معاونت برنامه­­ ریزی و توسعه دفتر برنامه و بودجه.
 رسولیان، محسن، ابریشم، حسین­علی، (1386)، "بودجه­ ریزی عملیاتی الگویی برای ارتقاء نظام مدیریت مالی در شهرداری­ها" تهران، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی بودجه­ ریزی عملیاتی، 136-140.
شیخ الاسلامی ­نسب، شریعت (1390)، "بررسی استقرار نظام بودجه ­ریزی عملیاتی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خوزستان با استفاده از ماتریس SWOT"، دانشگاه تهران، پایان نامه دانشجویی کارشناسی ارشد، 15-42.
عمید، امین، دهقانان، حامد (1387)، "بررسی نقش معماری سازمانی در استقرار نظام بودجه ­ریزی عملیاتی"، تهران، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین المللی بودجه­ریزی عملیاتی، 203- 208.
فروغی، داریوش، حقیقی پراپری، محمد، رسائیان، امیر (1391)، "امکان­ سنجی اجرای روش هزینه ­یابی بر مبنای فعالیت در بودجه­ بندی عملیاتی دستگاه­های دولتی(مطالعه موردی: دستگاه­های دولتی استان اصفهان)"فصل­نامه حسابداری سلامت، شماره یکم، 34-47.
 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، (1384)، سازمان برنامه­ ریزی و توسعه کشور.
 یوسف نژاد، ابوالفضل (1386)، تحلیل و آسیب شناسی فرآیند تحول به نظام بودجه­ ریزی بر مبنای عملکرد.
 
 Andrew, M. (2004). "Authority, Acceptance, Ability and Performance-Based Budgeting Reforms", The International Journal of Public Sector Management, 17 (4), 334-336.
 Blumentritt, T., (2006), "Integrating Strategic Management and Budgeting", Journal of Business Strategy,  27(6), 73-79.
 Foltin, C., (1999). "State and Local Government Performance: it's Time to Measure up". The Government Accountants Journal, 48(1), 6-40.
 Harris, J., (2001). "Performance Budgeting In Maine, Paper Presented At The Managing Performance Conference", Bal more.
 Kettl, D. (1992). Dificit Politics. New York: Macmillan Publishing.
 McGill, R., (1386), "Performance Budgeting". The International Journal of Public Sector Management, 14 (5), 376-390.
 Melkers, J. And K. Willoughby (1998), "The State of the States: Performance-Based Budgeting Reqirements in Forty-Seven out of Fifty". Public Administration Review, 58 (1), 66-73.
 Robinson, M., Brumby, J., (2005), "Does Performance Budgetig Work? An Analytical Review of the Empirical Lhterature", IMF Working Paper, 3–5.
 Yahya, M.N., Ahmad, N.N.N., Fatima, A.H. (2008), "Budgetary participation and performance: some Malaysian evidence", International Journal of Public Sector Management, 21(6),
658-673.
 Jordan, M., Hackbart, M., (1999), "The Goals and Plementation Success Of State Performance-Based Budgeting", Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management.
 Xavier, J. A. (1198). "Budget Reform in Malaysia and Australia Compared". Public Budgeting and Finance, 18(1), 99-118.