تحلیل تطبیقی چالش های زیست محیطی و روند تخصیص بودجه در شهرداری ها، مطالعه موردی: شهرداری شیراز

نویسندگان

1 دانشیار بخش شهرسازی، دانشگاه شیراز

2 دانش آموختة کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز

3 دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه شیراز

چکیده

ویژگی­ های جوامع شهری امروز، سبب ناپایداری محیط طبیعی و محیط مصنوع شده است. مسئله مهمی که امروزه در پیش­روی برنامه­ ریزان و مدیران شهری قرار دارد، شناسایی مسائل شهرها و اولویت­ بندی و چگونگی اعمال سیاست ­ها و برنامه­ های پایدار شهری و ترسیم جلوه ­های این پایداری در شهرهاست. بهبود محیط زیست شهری از جمله اهداف راهبردی مدیریت شهری در کلان‌شهرهای کشور است. شهرداری­ های به استناد مادة 15 قانون نوسازی و عمران شهری، مواردی همچون بهبود محیط شهری، ساخت تأسیسـات و تسهیلات شهری و هدایت دفع آب­های سطحی داخل شهری در سرفصل برنامة پنج سالة شهرداری ­ها مصوب وزارت کشور گنجانده شده است. این مقاله در ابتدا به شناسایی و اولویت ­بندی مسائل پراهمیت زیست محیطی شهر شیراز پرداخته و سپس با استفاده از روش قیاسی به بررسی محتوایی و اسنادی مرتبط با میزان تخصیص بودجه به بخش محیط زیست شهری در برنامه ­های پیشین شهرداری شیراز می­ پردازد. نتایج بررسی تطبیقی و تحلیل محتوایی نشان می ­دهد برخلاف افزایش مشکلات زیست محیطی شهری، تخصیص بودجه به برنامه‏ های حفاظت از محیط زیست با نوسانات متعدد و در بیشتر موارد با روند کاهشی مواجه بوده است. یافته­ های این پژوهش حاکی از ضرورت بازنگریِ تخصیص اعتبارات با توجه به حسـاسیت مشکلات زیست محیطی شهری است.

کلیدواژه‌ها


بحرینی، سیدحسین (1376)، شهرسازی و توسعة پایدار، رهیافت، شمارة 17، 28-39.
بهزادفر، مصطفی (1388)، زیرساخت‏ های شهری: آب‌رسانی و فاضلاب، تهران: انتشارات شهیدی.
جعفری، حمیدرضا؛ رفیعی، یوسف؛ رمضانی مهریان، مجید؛ و نصیری، حسین (1391)، مکان­ یابی دفن پسماندهای شهری با استفاده از AHP و SAW در محیط GIS (مطالعة موردی: استان کهگیلویه و بویر احمد)، فصل­نامه محیط ­شناسی، دورة 38، شمارة 61، 140-131.
حاتمی‏ نژاد، حسین، و مصطفی محمدی ده چشمه (1386)، محیط زیست شهری و ناپایداری زیست محیطی در عصر پست متروپلیتن، اولین کنفرانس مهندسی برنامه ‏ریزی و مدیریت سیستم‌های محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران.
حیدرزاده، محمد هادی، امیر حسین جعفری، هاشم خوشنام، سعید مطهری، و علی باقرپور (1387)، مدیریت محیط زیست و نقش آن در مدیریت کلان‌شهر تهران، دومین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران.
حیدر زاده، نیما  (1382)، جایگاه قانونی شهرداری‏ ها در مدیریت محیط زیست شهری، دو فصل­نامة مدیریت شهری شمارة 13، 64-77.
خلیلیان اشکذری، محمدجواد (1380)، اصول اقتصادی قانون اساسی با نگاهی به توسعة پایدار، معرفت اردیبهشت، شمارة 41، 33-46.
زیبایی، منصور، و واثقی، الهه‏ (1387)، پیش‏بینی آلودگی هوای شیراز، مجله‏ ی محیط­ شناسی 34، شمارة 47، 65-72.
صادقی، حسین و فراهانی‏ فرد، سعید (1382)، محیط زیست از منظر دین و اقتصاد، ‏مجلة اقتصاد اسلامی، تابستان، 10، 23-52.
عابدین ­زاده، نیلوفر، عابدین ­زاده، فریماه، عابدی، طوبی (1390)، بررسی عوامل راهبردی مدیریت پسماند شهر رشت با استفاده از روش SWOT و تشکیل ماتریس QSPM، فصل­نامه محیط­ شناسی، دورة 37، شمارة 57، 12-1.
نوابخش، مهرداد، و ارجمند سایه ­پوش، اسحاق (1388)، مبانی توسعة پایدار شهری، تهران، جامعه ­شناسان.
هاشمی، ژینوس (1353)، بررسی مسائل اجتماعی در محیط زیست، فصل­نامه محیط­ شناسی، دورة، شمارة‏ 1، 18-22.
APA. (2006). Planning and Urban Design Standards. American Planning Association: John Wiley & Sons.
Atkinson, R., Georgios, T., & Zimmermann, K. (2011). Governance, Knowledge and Sustainability - An Introduction and Overview. In R. Atkinson, T. Georgios, & K. Zimmermann (Eds.), Sustainability in European Environmental Policy. Routledge.
Farid, S., Baloch, M. K., & Ahmad, S. A. (2012). Water pollution: Major issue in urban areas. International Journal of Water Resources and Environmental Engineering, 4(3), 55-65.
Hemphill, L., & Strong, W. A. (2006). Sustainable Development Policy Directory. Oxford: Wiley-Blackwell.
King, N. (2007). Economic valuation of environmental goods and services in the context of good ecosystem governance. Water Policy, 9(2), 51–67.
Lawanson, T. (2005). Challenges of Sustainability and Urban Development in Nigeria: Reviewing the Millennium Development Goals. In W. Fadare , et al. (Ed.), Globalization, Culture and the Nigerian Built Environment, Vol. II. Obafemi Awolowo University, Ile-Ife, Nigeria.
Majumder, A. K., Hossain, E., Islam, N., & Sarwar, I. (2007). Urban Environmental Quality Mapping: A Perception Study on Chittagong Metropolitan City. Kathmandu University Journal of Science, Engineering and Technology, 3(2).
OECD. (2008). Household Behaviour and the Environment: Reviewing the Evidence. OECD (Organization for Economic Cooperation and Development), http://www.oecd.org/dataoecd /19/22/42183878.pdf.
Rauscher, R. C., & Momtaz, S. (2014). Sustainable Communities: A Framework for Planning, Case Study of an Australian Outer Sydney Growth Area. Netherlands: Springer.
Soltani, A., & Esmaeili Ivaki, Y. (2011). Inequity in the Provision of Public Bus Service for Socially Disadvantaged Groups. Journal of Sustainable Development, 4(5), 229-236.