بررسی تأثیر حمل و نقل عمومی قطار شهری بر کاهش آلودگی هوا، سوخت و ترافیک شهر شیراز

نویسنده

1 مسئول آمـوزش حوزه بهره‌برداری سازمان قطار شهری شیراز و حومه

2 دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان اصفهان

چکیده

الگوی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی یکی از الگوهای توسعه شهری است که بر محوریت حمل و نقل عمومی استوار است. امروزه این رویکرد در بسیاری از شهرها، در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی با محوریت قطار شهری نمونه‌های مناسب از چنین توسعه ای است. سهم سیستم حمل ونقل عمومی در جذب سفرهاى درون شهرى 52 درصد است، در صورتى که این سیستم 8 درصد کل آلودگى سالانة ناشى از منابع متحرک در کلان شهرها را تولید مى کند. توسعة ناوگان حمل و نقل عمومى با قطار شهری در کلان شهرها موجب کاهش آلودگى هوا، مصرف سوخت و ترافیک می‌شود که در این پژوهش به بررسی نقش حمل و نقل عمومی با محوریت قطار شهری و تاثیرات آن در کاهش این عوامل می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها


 
آخانی، زهرا (1378)، «بررسی عوامل موثر بر مصرف بنزین در کشور»، مجله برنامه و بودجه، ش 43-44.
الله وردی زاده، پژمان(1389)، «هزینه‌های تراکم و تاخیر در ترافیک شهری، فصل‌نامه شهرداری‌ها، سال هشتم، ش 83.
اسماعیل زاده، حسن و صرافی، مظفر (1385)، «حکمرائ خوب در برنامه‌ریزی شهری: نمونه موردی طرح قطار شهری تهران»، ویژه نامه جغرافیا، ش پیاپی 48.
افشار کهن، جواد و دیگران(1391)، «بررسی اجتماعی مسئله کنترل ترافیک شهری: مورد مطالعه مشهد»، فصل‌نامه مطالعات شهری، سال دوم، ش 4، پاییز.
امینی‌نژاد، سید رامین و قدرت افتخاری (1386)، «مقدمه‌ای بر برنامه ریزی و مهندسی حمل و نقل شهری، تهران»، دانشگاه پیام نور.
اطاق بازرگانی تهران(1388)،«اصلاح الگوی مصرف در بخش حمل و نقل» کمیسیون حمل و نقل، ترانزیت و امور گمرگی.
بحرینی، حسین (1376)، «شهرسازی و توسعه پایدار»، مجله رهیافت، ش 17، زمستان .
بی‌نام، (1383)، «راه آهن شهری تهران و حومه»، تاریخچه قطار شهری تهران، شرکت راه آهن تهران.
بی‌نام (1390)، «نقش قطار شهری در کاهش آلودگی»،مجله عصر خودرو، وزارت صنعت و معدن، آبان ماه.
پور معلم، ناصر و شریفی یاسر(1388)،«ارائه یک مدل جدید برای برآورد تقاضای حمل و نقل ریلی با استفاده از روش اقتصاد سنجی»، یازدهمین همایش کنفرانس حمل و نقل ریلی.
پور تیموری، محمد و دیگران(1390)، «بررسی نقش توسعه حمل و نقل همگانی در کاهش مصرف سوخت: مورد مطالعه تهران»، مطالعات مدیریت ترافیک، ش20، سال ششم.
تاجدار، وحید و اکبری مصطفی(1387)،«رهیافت‌های بین‌المللی حمل و نقل عمومی شهرها، جستارهای شهرسازی، ش26-27، زمستان.
جهان‌شاه‌لو، لعلا، الهام امینی(1385)، «برنامه‌ریزی شهری و نقش آن در دست‌یابی به حمل و نقل پایدار شهری»، هفتمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران.
جنوبی، پیمان (1392)، «بررسی عوامل آلودگی هوای تهران و راه‌کارهای مقابله با آن»، فصل‌نامه مطالعات شهری، بهمن ماه.
راهنورد، بابک (1385)، «نقش کارآمد مجتمع‌های ایستگاهی قطار شهری در توسعه (اقتصادی - اجتماعی) شهر تهران»، هشتمین همایش حمل و نقل ریلی.
رضازاده، راضیه و رادمند، مژگان (1384)، «نقش قطار شهری در توسعه‌ی شهری»، جستارهای شهرسازی، شماره 13-14.
رئوفی، سیف‌الله، پیامدهای آلودگی هوا بر سلامتی انسان، سایت گروه جغرافیا تنکابن.
دانشگاه امیرکبیر (1386)، «نقش حمل و نقل عمومی سریع (BRT) در بهبود وضعیت کلان شهرها»، شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، مهرماه .
سیفی‌پور، رویا، امینی، فاطمه افروز (1391)، «تاثیرات افزایش قیمت سوخت بر تقاضای باری ریلی و سهم آن در حمل و نقل زمینی، فصل‌نامه مهندسی حمل و نقل، سال سوم، ش چهارم، تابستان.
سلطانی، علی و فلاح منشادی، افروز (1391)، «یک‌پارچه‌سازی سیستم حمل و نقل راه‌کاری در جهت دست‌یابی حمل و نقل پایدار» فصل‌نامه مطالعات شهری، ش 5، زمستان .
شعار، کمال، امیر جوادی (1385)، «بررسی اثرات متقابل سیاست‌های حمل و نقل شهری و توسعه و کاربری زمین»، هفتمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران.
شاهی، جلیل (1368)، «مهندسی ترافیک»، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
صادقی، حسین (1388). «تخمین تابع تقاضای بنزین در بخش حمل و نقل با استفاده از الگوریتم ژنتیک، فصل‌نامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، ش21، تابستان.
طباطبایی، عباس و داوری، امیر اردلان (1385). حمل و نقل عمومی راه‌کاری برای کاهش ترافیک در کلان شهرها، سایتwww.d.scribd.com
عزیزی، الهام و دیگران (1392). «بررسی فناوری‌های نو و کاهش آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه موتوری، مقالات اولین همایش ملی آلودگی هوا، پایش، اقدامات کنترلی در ایران، 25-26 اردیبهشت.
عباس زادگان، مصطفی و دیگران (1390). «بررسی مفهوم توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و جایگاه قطار شهری تهران در آن»، فصل‌نامه باغ نظر، ش17،سال هشتم، تابستان.
مزرعتی، محمد (1384). «پیش‌بینی مصرف بنزین تا سال 1400 و نقش قطار شهری تهران در کاهش مصرف آن»، فصل‌نامه مطالعات اقتصاد انرژی، ش 4 .
محمودی، علی(1362). «جغرافیای حمل و نقل»، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مزینی، منوچهر (1373). «مقالاتی در باب شهر و شهرسازی»، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
نخعی، عیسی و دیگران (1391). «ارزیابی سیستم‌های حمل و نقل پایدار با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره در یک محیط غیرقطعی: مطالعه موردی تهران»، یازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران.
نصرالهی، کامران (1385). «مزایای حمل و نقل ریلی»، شبکه حمل و نقل رجاء.
هادی پور، مهرداد، شراره پور ابراهیم (1388). «کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه‌ریزی زیست‌محیطی حمل و نقل شهری با تاکید بر دسترسی‌ها و آلودگی هوا مطالعه موردی: شهر پتالینگ جایا مالزی»، همایش ژئوماتیک.
 Sampaio, Breno Ramos, Neto, Oswaldo Lima and Sampaio, Yony (2008), “Efficiency analysis of public transport systems: Lessons for institutional planning”, Volume 42, Issue 3, March 2008, Pages 445-454.
Victoria Transport Policy Institute. (2009). “Transit Oriented Development, Using Public Transit to Create More Accessible and Livable Neighborhoods”, Victoria Transport Policy Institute. www.geogrouptonkabon.blogfa.com
May, AD. & Robert, M. (1995), “The design of integrated transport strategies”, Journal of Transport Policy, Vol. 2, No. 2, Pages 97-105.
Henry, L.&Litman, T.A. (2011). “Evaluating new start transit program performance, comparing rail and bus”, Victoria Transport Policy Institute, June, pp. 1-22