بررسی دیدگاه‌های شهرداری‌های کلان شهرهای کشور درخصوص مدیریت یکپارچه شهری

نویسندگان

1 معاون برنامه ریزی شهرداری شیراز

2 مدیر برنامه و بودجه شهرداری شیراز

3 کارشناس مسئول پایش برنامه و بودجه شهرداری شیراز

چکیده

نظام مدیریت شهری در ایران، ‌از ساختاری نظام مند و متناسب با نیازهای امروزی برخوردار نمی باشد. به همین علت در برنامه‌های توسعه کشور، بحث تحول در ساختار این نظام مورد توجه قرار گرفته است. اما در طول بیش از ده سال گذشته، این مهم محقق نگردیده است که یکی از عمده ترین دلایل آن، روشن نبودن مسیر پیش رو می باشد. در این راستا، این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه‌های شهرداری‌های کلانشهرها درخصوص مدیریت یکپارچه شهری صورت پذیرفته است. مطالعه انجام شده از نوع توصیفی پیمایشی بوده که در آن از دو پرسشنامه خودساخته برای جمع آوری داده‌ها استفاده شده است. پرسشنامه نخست شامل سؤالاتی درخصوص مبانی مدیریت یکپارچه شهری و وضعیت آن در کشور بوده که داده‌های آن با روش گروه بندی استنباطی پاسخ‌ها جمع بندی گردیده اند. با استفاده از پرسشنامه دوم نیز، دستگاه‌های اجرایی دخیل در مدیریت شهری، از نظر قابلیت یکپارچگی با شهرداری‌ها توسط روش امتیازبندی گروهی اولویت بندی شده اند. همچنین در این مطالعه، مدارک قانونی مرتبط با بحث گردآوری شده اند. یافته‌ها نشان می دهند شهرداری‌های کلانشهرها غالباً تمایز مشخصی بین دو مقوله "مدیریت یکپارچه شهری" و "مدیریت واحد شهری" قائل نیستند و حتی در اکثر مباحث کلان مطروحه اتفاق نظر چشمگیری بین آنها وجود ندارد. همچنین از نظر شهرداری‌های مورد مطالعه، از بین 28 دستگاه اجرایی سطح شهر، شرکت‌های آب و فاضلاب، توزیع نیروی برق و مخابرات در یک رده، دارای بیشترین اولویت برای یکپارچگی با شهرداری‌ها می باشند و پس از آنها، شرکت گاز، سازمان مسکن و شهرسازی، اداره کل میراث فرهنگی و اداره کل حفاظت محیط زیست به ترتیب اولویت‌های بعدی را به خود اختصاص می دهند. بعلاوه، بررسی مدارک قانونی موجود حاکی از گسستگی و ناهماهنگی آنها و تعدد رویه‌ها در مسیر تحول نظام مدیریت شهری از سوی دستگاه‌های تأثیرگذار بوده است. در پایان، پیشنهاداتی به منظور ایجاد هماهنگی و بهبود و ارتقاء مدیریت شهری در کشور ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


آلماندینگر، فیلیپ و جونز، تئودور. (1387). آینده برنامه ریزی، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: انتشارات آذرخش.
عندلیب، علیرضا. (1390).چالشها و نقش‌های چندگانه توسعه شهر تهران. نشریه مدیریت شهری، 27، تهران.
کاظمیان، غلامرضا و میرعابدینی، سیده زهره. (1390). آسیب شناسی مدیریت یکپارچه شهری در تهران از منظر سیاستگذاری و تصمیم گیری شهری. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، شماره 46، تهران.
سعیدی، عباس (سرپرست) (1388). دانشنامهمدیریتشهریو روستایی، سازمان شهرداریها و دهیاریهای وزارت کشور، تهران.
کاظمیان‌،‌ غلامرضا. (1373). الگوی‌ مناسب‌ سیستم‌ مدیریت‌ شهری‌ در ایران. پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ ارشد برنامه‌ریزی‌ شهری و منطقه‌ای، دانشگاه‌ شهید بهشتی.
صارمی، حمیدرضا. (1388). پنج مانع در تحقق مدیریت یکپارچه شهری. مجله منظر، ویژه نامه نهاد توسعه تهران، شماره 3، تهران.
مطوف، شریف. (1389). مدیریت یکپارچه شهری و نهاد برنامه ریزی توسعه شهری تهران. مجله منظر، ویژه نامه نهاد توسعه تهران، شماره 6، تهران.
Mcgill, Ronald. (1998). Urban Management In Developing Countries. Cities, 15 (6).
Mcgill, Ronald. (2001). Urban Management Checklis. Cities, 18 (5).